hoofdstuk 7 / 9

7. Onderzoeksuitvoering

Introductie

Onderzoek doen is de kern van het werk van de rekenkamer. Zoals in de inleiding van het Kompas is aangegeven, wordt dit onderwerp anders behandeld dan de overige onderwerpen. Over het professioneel uitvoeren van onderzoek is al veel gepubliceerd.¹
Bovendien hebben rekenkamers doorgaans al veel aandacht voor de kwaliteit van het onderzoek. De Onderzoeksuitvoering behandelen we daarom beknopt, met vooral verwijzingen naar relevante NVRR-wiki’s.

Methoden en technieken

Op de website vind je een kort overzicht van verschillende methoden en technieken van onderzoek.
Bij toetsend onderzoek is een normenkader bepalend (sturend) voor de uitvoering en geeft de rekenkamer aan de hand van dat normenkader een oordeel.
Er zijn ook andere onderzoekvormen, die het lerend effect meer centraal stellen: onbevangen, waarderend, meervoudig, systemisch, activistisch en reflexief onderzoek. Lees hier meer. Zie ook de NVRR-wiki over waarderend onderzoeken (of: appreciative inquiry).
De keuze voor zelf doen of uitbesteden hangt af van de eigen capaciteit, zowel kwalitatief als kwantitatief. Specifieke expertise kun je meestal beter inhuren. Aandachtspunten voor het uitbesteden van onderzoek staan hier.
Het stappenplan met aandachtspunten voor het offertetraject kan helpen om je offertetraject goed in te richten.
Met dit sjabloon voor een offerteaanvraag voorkom je dat je zaken over het hoofd ziet.
Een onderzoeksproces bestaat grofweg uit acht stappen. Die vind je uitwerkt in het artikel over het onderzoeksproces. Lees ook de aandachtspunten voor enquetes en interviews.

Vormgeving rapport

Je kunt het rekenkamerrapport op allerlei manieren vormgeven. Hieronder tips en checklists:

Wederhoor

Presentatie en nazorg

Ook staan op de NVRR-site tips voor de presentatie van de resultaten, een lijstje alternatieven voor de klassieke presentatie en tips voor de nazorg en voor publiciteit voor je onderzoek.

Transparantie

De transparantie van een onderzoek vergroot je door een logboek en je archief. Maar ook door je onderzoeksproces goed te beschrijven, zoals de Rekenkamer Nijmegen deed met een infographic.

Voetnoot

Zie ook Herweijer en Polhuis (2017) Kennismaken met Rekenkamerwerk. Freeke et al (2010) “De Lokale Rekenkamer”, Handboek Rekenkamer Leiderdorp (2015), Onderzoekshandboek Rekenkamer Rotterdam (2016), NVRR (2008) Handreiking onderzoek lokale Rekenkamers en Rekenkamercommissies, en het Kwaliteitshandvest van de G4.