hoofdstuk 9 / 9

9. Kennismaken met de raad

Discussie

Doel

Bespreken hoe de rekenkamer kan gaan werken en hoe raad en rekenkamer daarvoor willen samenwerken.

Wat

Deelnemers reageren op vragen, stellingen en dimensies.

Groepsgrootte

In principe onbeperkt, al is de discussie dieper bij kleinere groepen. 1

Duur

Circa 30 à 45 minuten (afhankelijk van aantal gekozen vragen en stellingen).

Hoe

Kies vooraf welke vragen je wilt voorleggen of toevoegen en in welke volgorde. Deelnemers beantwoorden de vragen en bediscussiëren met elkaar de uitkomsten. Daarbij kan worden besproken hoe dat nu gaat en hoe te komen tot een situatie die beter past bij de wensen. 2

Discussie

Werkinstructie

Je kunt de vragen op twee manieren voorleggen:

  1. MentiMeter: De discussievragen zijn beschikbaar in Mentimeter. Je kunt ze dan op beeldscherm tonen en deelnemers laten antwoorden via hun smartphone. De uitkomsten verschijnen dan op het beeldscherm. Hiervoor moet je een betaalde MentiMeter-account hebben (kost 120 dollar). Mail naar kompas@nvrr.nl en we sturen je de Mentimeterpresentatie toe.
  2. Presentatie en plenair stemmen: Download de PowerPointpresentatie met de vragen. Elke deelnemer schrijft zijn/haar open antwoorden op een papiertje. Reageren op de gesloten vragen (stellingen en schalen) kan door stemmen met de voeten: links in de zaal staat voor helemaal eens met de stelling (of de linkerkant van de voorgelegde schaal), rechts voor helemaal eens (of de rechterkant van de schaal). Deelnemers lopen per vraag naar de plek die hun antwoord vertegenwoordigt.

Vooraf

Kies welke vragen je wilt voorleggen of toevoegen. Pas zo nodig de formuleringen en volgorde aan. Als je veel vragen voorlegt, kun je vraag voor vraag de uitkomsten bespreken of (bij Mentimeter) in twee delen doen. Na het eerste deel presenteer je de uitkomsten en bespreek je die. De basis-lijst is hiervoor opgedeeld in blok A over rekenkamer (in relatie tot de raad)” en blok B over (succesvol) rekenkameronderzoek.

Bij bespreken van uitkomsten

  • kijk welke antwoorden opvallen, verbazen of onduidelijk zijn. Vraag om toelichting op opvallende antwoorden.
  • vraag of de uitkomst de gewenste of de huidige situatie betreft. En wie wat moet doen om van huidig naar gewenst te komen.
  • geef aan dat het niet gaat om waarheden, maar meningen. Bespreek de tegenstellingen, maar kijk vooral of er overeenkomsten zijn, of dat bepaalde antwoorden in elkaars verlengde liggen.
  • kijk of je daaruit kunt destilleren welke ingrediënten succesvol rekenkameronderzoek heeft. Vraag bijvoorbeeld: ‘waarom?’, ‘hoe doe je dat?’ en ‘wat zie je als dat gelukt is?’. Daarbij helpen de twee laatste (open) vragen.
  • afrondend kun je het gesprek aangaan over: wat gaat goed, wat willen we anders willen gaan doen, hoe komen we tot een situatie die beter past bij onze wensen? Dat kun je noteren in een kwadrant: vasthouden, versterken, stoppen en veranderen.

Vragen

Blok A: over de Rekenkamer (in relatie tot de Raad)

  • Open: Welk woord past het beste bij de rekenkamer?
    (mogelijke vervolgvraag voor discussie is dat nu zo (en is dat goed of slecht) of wil je dat zo in de toekomst)
  • Stelling: De rekenkamer is momenteel een belangrijke speler in onze lokale democratie.
  • Stelling: De rekenkamer moet 100% onafhankelijk werken.
  • Stelling: De rekenkamer werkt puur en alleen voor de gemeenteraad.
  • Stelling: De rekenkamer moet de raad tussentijds bijpraten over verloop van het onderzoek.
  • Rangorden: Zet de volgende mogelijke doelgroepen van de rekenkamer in volgorde van belang:
    • de gemeenteraad
    • de raadsfracties
    • individuele raadsleden
    • het college
    • ambtelijke organisatie
    • inwoners
  • Stelling: Een rekenkameronderzoek is gelukt als de raad de aanbevelingen overneemt

BLOK B: over (succesvol) rekenkameronderzoek.

  • Schaal: Moet de rekenkamer vooral doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid onderzoeken? Of vooral bijdragen aan transparantie en publieke verantwoording?
  • Schaal: Moet de rekenkamer vanaf de zijlijn objectief en afstandelijk nagaan wat beter kan? Of als onderdeel van het lokaal bestuur constructief samen werken aan verbetering?
  • Schaal: Moet de rekenkamer alleen (ex post) vastgesteld beleid onderzoeken? Of (ook) voorafgaand aan de invoering van beleid (ex ante) onderzoek doen naar bijvoorbeeld de potentiële effectiviteit, neveneffecten of uitvoerbaarheid van beleidsvoornemens?
  • Open: De rekenkamer is succesvol als: ...
  • Open: Om de rekenkamer succesvol te maken ga ik: ...

Download dit werkblad (docx - 20KB)

Voorstellen

1. Basispresentatie

Doel: informeren wat de rekenkamer is, mag en doet

Wat: PowerPointpresentatie

2. Kennismaken

Doel: elkaar professioneel en persoonlijk beter leren kennen

Wat: drie werkvormen met kennismakingsvragen

3. Kennisquiz

Doel: luchtige test met weetjes over rekenkamer en raad

Wat: quiz

Verdiepen

4. Discussie

Doel: bespreken hoe de rekenkamer kan gaan werken en hoe raad en rekenkamer daarvoor willen samenwerken

Wat: vragen en stellingen

5. Brainstorm

Doel: bedenken van mogelijke onderzoeksonderwerpen of -vormen

Wat: drie brainstormvormen

6. Oefening

Doel: werken aan manieren om de rekenkamer succesvol te maken

Wat: drie oefeningen

Voetnoten

  1. Het is niet vereist dat de deelnemers ervaring hebben met de rekenkamer (en het raadswerk). Als er nog weinig ervaring is, vereisen de meeste vragen en stellingen wel een korte introductie.
  2. Nb. Als je inzicht wilt krijgen in hoe men aankijkt tegen de (meerwaarde van) de rekenkamer kun je de scan gebruiken uit het Inspiratiekader Professionele relatie raad-rekenkamer (p.8).